foreks helal mi haram mı? foreks kazancı helal mi?
Yatırımcı sayısının yüksek olması ve büyük kâr sağlayan varlıkların değişkenliği göz önünde bulundurulduğunda, foreks yatırımları hiç şüphesiz dünya finans piyasasında büyük bir yere sahiptir. Dünyanın en büyük piyasaları dahi FX Piyasasının günlük getirisinin yanına dahi yaklaşamamaktadır (günde 5 Trilyon Dolar!); bu da her gün bu piyasaya daha fazla yatırımcı çekmektedir. Bu zenginlik ve kâr etme olanağı karşısında ise şu soru akıllara gelmektedir, foreks yatırımı yapmak İslam açısından nasıl görülür? Şimdi birlikte bu soruyu irdeleyelim.
İslam dininin insanoğluna yaklaşık 1400 sene önce gönderilmesinden bu yana insanlar ticaretin İslam dini tarafından belirlenmiş olan kurallar ve şartlar çerçevesinde gerçekleştirilmesi sayesinde geçimlerini sağlamanın lütfunu yaşamıştır. İslam dinine göre, kişi örneğin avro karşılığında avro vererek bunun üzerinden faiz getirisi elde edemez - yani aynı ürünler/para birimleri dizisi çeşitli değerlerle sunulamaz - çünkü bunun yapılması İslam’ın kurallarınca Riba (haksız faiz) sayılır ve bu nedenle de haramdır. Buna ek olarak, döviz değişiminin imzalanan aynı sözleşme ile aynı zamanda yapılması, yani paranın elden ele geçmesi halinde buna izin verilmektedir ve bu işlem haram sayılmamaktadır. Başka bir sorun ise İslami yatırımcıların ticaret faaliyetleri göstermelerine izin verilmiş olması, ama alıcı ve satıcı arasında para değişiminde hiçbir gecikmeye izin verilmemiş olmasıdır, yani bu işlem tek oturuşta yapılmalıdır.
Belirli foreks Şirketleri Müslüman müşterilerine foreks İslami hesapları (Swapsız \ Şeriat) sunmaktadır ve bunlarda yatırımcıların gece aşırı faiz almaları ya da ödemelerine izin verilmez. Bu tür yatırım hizmetleri veren foreks Şirketlerinin foreks yatırımcılarından komisyon alarak bu hizmetlerin ödemesini telafi etmeleri gerekmektedir. Fetvada yer aldığı üzere ve Hazreti Peygamber tarafından uygulandığı üzere, elden ele para değiş tokuşa izin verilebilmesi için bu değiş tokuşun şirket ve yatırımcı arasında yapılması gerekmektedir. İki taraf arasında ürün değiş tokuşu gerçekleşir, forekste bu iki farklı para birimidir, böylece hiçbir haram işlenmemiş ve hiçbir dini kural çiğnenmemiş olur. Değiş tokuşun saniyeler içinde gerçekleştiği böylesine likiditesi yüksek bir ortamda bir alım emri varsa, bunun için bir satış emrinin de olacağı ve pozisyonların neredeyse anında doldurulacağı düşünülecek olursa kimsenin FX piyasasının likiditesi herkes için yeterlidir. Bu da İslami yatırımcılar için işin “aynı sözleşme bütünü altında” hükmünü yerine getirmektedir.
İslam, hiçbir somut temeli olmaması ve tarafların yalnızca şansa bağlı olarak bir diğerine karşı bahse girmesi nedeniyle kumarı yasaklamıştır. Ancak foreks yatırımı yapmanın ardındaki bilimi, desteği olmayan bir iki düşünceden yola çıkarak kumar olarak aynı kategoriye koymak oldukça yanlış olurdu. Burada söylenmek istenen şey, bir yatırımcının piyasa dalgalanmalarını analiz etmek ve piyasanın yönünü belirlemek için gerekli çalışmaları yapması (temel veya teknik analiz ile) halinde bu gibi bir spekülasyonun kumar sayılmasının anlamsız olacağıdır. İslami yatırımcılar Teknik analizi bırakarak örneğin Temel analizi kullanmaya başlarlarsa ve bir fiyat hakkında belirli bir sonuca ulaşırlarsa burada sorulması gereken soru, “yatırımcılar kendilerine sunulan araçların yarısını kullanarak gelecekteki fiyat hareketleri hakkında nasıl somut bir kanıya varabilirler?” olacaktır. Sadece bir değil her iki analizin de bir karması kullanılarak kesin bir spekülasyona ulaşılabilir. Sizlere sadece gerçekleri oldukları gibi sunabiliriz ve siz de mantığınız doğrultusunda nasıl ilerlemenin doğru olduğuna karar verebilirsiniz!
